Hippocrates, de grondlegger van de geneeskunde, deed al de beroemde uitspraak dat ons voedsel ons medicijn zou moeten zijn. Met wetenschappelijk onderzoek wordt nu ook steeds meer ontdekt over voedingsmiddelen die minstens zo goed zijn als geneesmiddelen.
Inmiddels bestaat er genoeg bewijs om categorisch te stellen dat het gebruikelijke Westerse voedingspatroon met veel bewerkte voedingsmiddelen, cafeïne en frisdrank een van de belangrijkste oorzaken is van chronische ziekten. Het zogeheten mediterrane voedingspatroon daarentegen is de beste methode om in goede gezondheid oud te worden. Dat laatste voedingspatroon is rijk aan groenten, fruit, olijfolie en vis en kan preventief werken tegen hartziekten, kanker en vele andere chronische aandoeningen waaraan tegenwoordig zo velen van ons lijden. Uit recent onderzoek lijkt zelfs op te maken dat dit voedingspatroon cognitieve aftakeling voorkomt, zoals dementie en de ziekte van Alzheimer1.Naarmate het beleid aangaande de subsidiëring van onderzoek langzaam begint te veranderen, is steeds meer onderzoek mogelijk naar andere dingen dan geneesmiddelen, zoals naar het voedsel dat wij eten. En de onderzoekers beginnen steeds meer zogeheten power foods te ontdekken: voedingsmiddelen die niet alleen ziekte kunnen voorkomen, maar ze zelfs even effectief kunnen bestrijden als geneesmiddelen.
Hieronder een aantal van de meest recente ontdekkingen, ondergebracht bij de maaltijd waar ze het meest waarschijnlijk worden gebruikt.
- Appels
Appels zijn een goede bron van oplosbare vezels en ondersteunen de eigen genezingsprocessen van het lichaam. In het algemeen is een appel een van de beste manieren om het immuunsysteem sterk te maken39.
- DruivenDe flavonoïden in druiven kunnen het risico op hartfalen sterk verlagen. Door eenvoudig dagelijks negen porties (handjevol) druiven te eten kan de bloeddruk al dalen en de hartspierfunctie verbeteren. Ook zou dit wel eens genoeg kunnen zijn om de effecten van een ongezond voedingspatroon tegen te gaan. Bij een onderzoek bleken de positieve effecten van druiven meetbaar te worden na achttien weken gebruik bij muizen40.
Door druiven als tussendoortje te gebruiken zou ook de neerwaartse spiraal die vaak uitmondt in diabetes type 2 en hartziekten doorbroken kunnen worden. De voordelen worden meetbaar vanaf drie maanden, zo bleek bij een onderzoek waarin aangetoond werd dat er plantaardige stoffen in druiven zitten die het ontstaan van ‘het metabole syndroom’ tegengaan. Dit laatste is een cluster van gezondheidsproblemen met als belangrijkste factoren een grote buikomtrek, hoge bloeddruk, verminderde glucosetolerantie en een verhoogd gehalte C-reactief eiwit, een marker voor ontstekingsprocessen41.
- Zwarte bessen
Deze bessen werken tegen longontsteking en kunnen de ademhaling verbeteren bij een astma-aanval. Ze bevatten veel epigallocatechine, een antioxidant die met het immuunsysteem van het lichaam samenwerkt om ontstekingen te verminderen44.
- BosbessenDeze bessen kunnen de ergste symptomen van maagklachten tegengaan, zoals maagpijn en een opgeblazen gevoel. Ze kunnen zelfs werken tegen colitis. Ook kunnen ze bij voorbaat al beschermen tegen alle maagdarmproblemen. De bessen bevatten veel polyfenolen met zowel antimicrobiële als antioxidante eigenschappen45.
- Grapefruit
Grapefruit bij het ontbijt is een gezond begin van de dag voor wie chronische hepatitis C heeft. De conventionele behandeling is een krachtig geneesmiddel, zoals interferon alfa, maar dat geeft een scala aan bijwerkingen, zoals misselijkheid, anemie, depressie en huiduitslag. Maar in Boston hebben wetenschappers aangetoond dat een grapefruit of een andere citrusvrucht per dag net zo goed kan werken. Het actieve ingrediënt, naringenine, blokkeert een reactieroute in de levenscyclus van het hepatitis-C-virus7. Het naringenine in grapefruits, dat de bittere smaak hieraan geeft, kan tevens diabetes type 2 voorkomen. Door deze antioxidant wordt de lever gestimuleerd vetten af te breken, terwijl ook de insulinegevoeligheid wordt vergroot. Onderzoekers in Jeruzalem hebben tevens ontdekt dat hij de werking van een antidiabetesmiddel nabootst, maar dan zonder de bijwerkingen. Naringenine heeft hetzelfde positieve effect als vasten, aldus de onderzoekers, waarbij de lever op termijn vetzuren gaat afbreken in plaats van koolhydraten8. Wie geneesmiddelen gebruikt, doet er goed aan even in de bijsluiter na te kijken of hierbij wellicht geen grapefruit genuttigd mag worden, in verband met de opname van het medicijn.